Trudno wyobrazić sobie bardziej intymne i odpowiedzialne działanie niż chirurgiczne cięcie w ludzkim ciele. Wymaga to nie tylko precyzyjnych umiejętności technicznych, ale także zdolności do chwilowego „wyłączenia” empatii. Czy zatem oznacza to, że chirurdzy to osoby o psychopatycznych cechach? Takie pytanie budzi zainteresowanie zarówno wśród naukowców, jak i ogółu społeczeństwa.
W świecie medycyny, gdzie empatia i współczucie stanowią fundament relacji lekarz-pacjent, wydaje się paradoksem, że specjaliści o najwyższych umiejętnościach technicznych mogą wykazywać cechy kojarzone z psychopatią. Badania przeprowadzone w ostatnich latach wskazują, że niektóre z kluczowych cech osobowości psychopatycznej, takie jak brak strachu, odporność na stres czy pewność siebie, mogą być wartościowe w środowisku medycznym, zwłaszcza na sali operacyjnej. „Psychopaci są zimni i obliczający, ale to, co odróżnia ich od chirurgów, to zdolność chirurgów do współczucia i działania w najlepszym interesie pacjenta,” mówi dr Julie Chen, psycholog kliniczny specjalizujący się w badaniach nad osobowością.
Psychologia chirurgów od zawsze fascynowała badaczy. W artykule opublikowanym w czasopiśmie „Journal of Medical Ethics” stwierdzono, że chirurdzy, mimo swojej zdolności do wyłączania emocji, zazwyczaj działają kierując się moralnym kompasem i pragnieniem pomocy pacjentom. To właśnie umiejętność balansowania pomiędzy chłodną kalkulacją a humanitarnym podejściem czyni z nich wyjątkowych specjalistów. Równocześnie, Andrew Thomas, psycholog specjalizujący się w patologii osobowości, twierdzi, że „posiadanie pewnych cech psychopatycznych nie oznacza, że dana osoba jest psychopatą. W rzeczywistości te cechy mogą być przystosowawcze w zawodzie chirurga”.
Świat chirurgii wymaga specyficznego zestawu cech i umiejętności, które nie zawsze mieszczą się w tradycyjnej definicji empatii czy wrażliwości emocjonalnej. Jednak odpowiedzialność za życie pacjentów i etyczne zobowiązania oznaczają, że chirurdzy muszą działać w ramach ścisłych norm moralnych. W tym kontekście, szkolenia i różnego rodzaju egzaminy psychologiczne są kluczowe w rekrutacji i kształtowaniu przyszłych specjalistów.
Na koniec warto zastanowić się nad granicą pomiędzy zdolnością do obserwacji czy analizowania emocji a ich rzeczywistym odczuwaniem w kontekście pracy chirurgów. W społeczeństwie, które coraz bardziej zwraca uwagę na zdrowie psychiczne i emocjonalne pracowników, być może nadszedł czas, aby zrewidować nasze podejście do cech osobowości w zawodach wymagających ekstremalnej precyzji i odporności psychicznej. Zachęca to do refleksji nad tym, co naprawdę oznacza być „dobrym” chirurgiem w XXI wieku, i jak odpowiednie cechy osobowości mogą wpływać na jakość opieki zdrowotnej.
